Hoefbevangenheid
Over hoefbevangen paarden
Hoefbevangen paarden hebben een ontsteking tussen de hoefwand en het hoefbeen. Hoefbevangenheid, ook wel bekend als laminitis, is een ernstige aandoening die vaak voorkomt bij PPID. In de ondervoet van een gezond paard of gezonde pony zijn het hoefbeen (het laagste botje in de voet) en de hoornwand stevig met elkaar verbonden door een fijne structuur. Dit zijn de hoeflamellen. Ook al zijn deze lamellen in staat om het gewicht van paarden en pony’s te dragen, betreft het alsnog zeer kwetsbaar weefsel dat makkelijk kan worden beschadigd. Bij hoefbevangenheid raken deze hoeflamellen ontstoken, wat erg pijnlijk is voor het paard in kwestie.
Symptomen hoefbevangenheid
Wanneer de hoeflamellen ontstoken zijn, is de belasting hiervan zeer moeilijk. Het hoefbevangen paard kan daardoor zeer moeilijk staan en soms niet meer lopen. Doordat paarden en pony’s met hoefbevangenheid de hoeven niet of nauwelijks kunnen belasten, zijn diverse uitingen van pijn bij deze dieren waarneembaar. De symptomen van hoefbevangenheid op een rij:
- Hoefbevangen paarden trippelen of lopen zeer voorzichtig.
- Zij proberen het gewicht naar de achterbenen te verplaatsen en gaan met voorbenen naar voren staan.
- Hoefbevangen paarden willen de ondervoeten volledig ontlasten door te gaan liggen of kreupel te lopen.
- De hoeven zijn warmer dan normaal.
- De hartslag is duidelijk voelbaar door het kloppen van de bloedvaten in de kootholte.
Bij langdurige hoefbevangenheid - of regelmatig terugkeer - kan er blijvende schade aan de lamellen optreden. Dit kan naast het ‘zakken’ en ‘kantelen’ van het hoefbeen leiden tot permanente pijn. In ernstige gevallen van hoefbevangen paarden kan het hoefbeen de zool perforeren. In dit soort extreem ernstige gevallen is euthanasie helaas de enige optie.
Oorzaken hoefbevangenheid
1. Stofwisseling
Een verstoring van de hormoonbalans staat op één in de oorzaken van hoefbevangenheid. Het treedt op door de opname van bepaalde medicijnen of doordat het dier aan een bepaalde ziekte lijdt. Bekende ziekten bij het paard die voor een dergelijke verstoring van de hormoonhuishouding zorgen, zijn PPID en het Equine Metabool Syndroom (EMS). Sommige onderzoeken laten zien dat ongeveer 90% van de hoefbevangen paarden lijdt aan een van deze aandoeningen. Het exacte mechanisme dat hoefbevangenheid veroorzaakt, is nog niet bekend. Waarschijnlijk zorgen verhoogde spiegels van een bepaald hormoon (insuline) in het hoefgebied voor verandering in de doorbloeding en suikerstofwisseling, met als gevolg een ontsteking van de lamellen.
2. Ziekte
Ziekten op een andere plaats in het lichaam kunnen ook leiden tot hoefbevangen paarden. Het achterblijven van een deel of de gehele nageboorte, een ernstige longontsteking of ernstige diarree zijn hier voorbeelden van.
3. Voeding
Ook de opname van een plotselinge grote hoeveelheid krachtvoer of een verblijf op een ‘sappige’ weide worden gerekend tot de oorzaken van hoefbevangenheid.
4. Overbelasting
Paarden met ernstige pijn aan een van de benen verplaatsen een deel van het gewicht naar het tegenoverliggende been. Het gevolg is dat de niet-pijnlijke hoef overbelast raakt. Ook wanneer een paard te veel op een harde ondergrond loopt, vergroot de kans op hoefbevangenheid.
Hoefbevangenheid behandeling
Wanneer een paard lijdt aan ernstige hoefbevangenheid moet dit direct behandeld worden. Een tijdige hoefbevangenheid behandeling verlicht de pijn en vermindert permanente schade. Bij een hoefbevangenheid behandeling neem je de volgende stappen:
1. Neem direct contact op met jouw dierenarts
2. Totdat de dierenarts arriveert:
- Stimuleer je paard te gaan liggen.
- Ga niet met je paard lopen.
- Haal je paard uit het weiland.
- Zorg voor zachte ondergrond.
- Zorg ervoor dat eten en drinken eenvoudig bereikbaar is.
- Zorg dat de voeten gekoeld worden.
- Zorg dat het paard een plek krijgt om te liggen.
- Ondersteun de voet door middel van eventueel aangepast beslag of speciale hoefschoenen.
Wanneer de dierenarts arriveert, wordt het paard onderzocht. Als de diagnose hoefbevangenheid bevestigd is, worden de pijnlijke symptomen behandeld. Aangezien PPID vaak de onderliggende oorzaak is van hoefbevangenheid, is het belangrijk dat de dierenarts dit door middel van een bloedonderzoek test. De identificatie en behandeling van een hormonale aandoening kan het risico op toekomstige pijnlijke aanvallen en permanente schade verminderen. Omdat hoefbevangenheid een zeer pijnlijke aandoening is, zijn pijnstillers een belangrijk onderdeel van de behandeling. Deze medicijnen hebben naast een pijnstillende werking ook een belangrijke functie als onstekingsremmer.
